Gelen baharla birlikte tabiatta gözlemlenen degisiklik Archimedia'ya da yansidi. Bu degisikligi Archimedia'yi elinize aldiginizda fark edebileceginizi düsünüyoruz.
Bekir Kemal Ataman ile baslayan ve devam eden bu sürecin ikinci halkasini olusturan Aykut Üstün-Güzide Kolukisa ikilisi, yasadiklari yogun is temposu nedeniyle basarili çalismalarini, zincirin üçüncü halkasi olan bizlere yani Abdullah Gül-Nejla Ataman'a devrettiler. Bu yeni süreçte dergimize daha farkli bir boyut kazandirmak düsüncesindeyiz. Buradan hareketle bu sayidan itibaren iki farkli kösemiz olacak. Bunlardan bir tanesi mesleki bilgilerin hatirlatilacagi "Bunlari Hatirlayalim" adli köse, digeri ise aktif olarak çalisan arkadaslarimizin okulda ögrenilen teorik bilgileri uygulamaya koyduklari zaman karsilastiklari sorunlari ve bunlara bulduklari çözümleri ihtiva eden "Pratik ve Teori" adli kösemiz. Degisik sorunlar ve çözümler yansitilacagi için ilginç olacagini umdugumuz bu kösemizin ilk yazisi eski editörümüz Aykut Üstün arkadasimizdan gelmistir. Bundan sonraki sayilar için bütün arkadaslarimizin ilgisini bekliyoruz.
Son dönemlerde günlük basinda arsivcilerin ilgi alanina giren konularla ilgili haberler ve is ilanlari gözümüze çarpmakta. Bu nedenle arsivcilikle ilgili güncelligi yakalayabilmek amaciyla günlük gazetelerde çikan, arsivciligi ilgilendiren haber ve ilanlardan özetlere de yer vermeye çalisacagiz. Ancak her gazeteyi günü gününe takip etme imkanimiz olmadigi için bu noktada siz okuyucularimizin yardimina ihtiyacimiz olacak. Gazetelerde arsivcilikle ilgili gözünüze çarpan--ister tarihi ister modern arsivlerle ilgili--haber ve is ilanlarini bize yollar misiniz?
Dergimizde yer alan, arsivlerde çalisan arkadaslarimizin bulunduklari yerlerde yaptiklari çalismalari, diger arsiv çalisanlarina duyurmayi amaçlayan "Tanitim" adli kösemize daha önce yazi göndermeyen meslektaslarimizin yazilarini bekledigimizi de belirtmek istiyoruz.
Saygilarimizla,
Abdullah Gül - Nejla Ataman
Inönü Vakfi Arsivi
Inönü Vakfi ,ikinci cumhurbaskani Ismet Inönü ile ilgili arsiv ve dökumantasyon çalismalarini sürdürmektedir.
Bilgisayar ortaminda yürütülen bu çalismalar bes ana baslik altinda toplanabilir:
Kütüphane:
Ismet Inönü'nün özel kütüpnanesinde yer alan tüm kitaplarin kimlik bilgilerinin bilgisayar ortamina aktarilmasi islemi tamamlanmistir. Dewey Onlu Sinisama sistemine göre tasnif edilen kütüphanede yer alan yayinlar, yazar adi, eser adi, konu ve dizi bilgilerine göre yalin olarak taranabilmekte, istendiginde mantiksal tarama stratejileri de uyarlanabilmektedir. Bu koleksiyonun bilgisayar çiktisi basili katalogu da ayrica hazirlanmis bulunmaktadir.
Belge Arsivi
Ismet Inönü'nün arsivinde yer alan mektup, kart, telgraf, rapor gibi belgelerin büyük bir bölümünün içerik analizleri yapilmis, kodlanan bilgiler bilgisayar ortamina aktarilmistir. Öte yandan arsivde yer alan eski harsi belgelerin latin harserine çevrilmesi islemi de büyük ölçüde tamamlanmis bulunmaktadir.
Belgeler, tür, yazan, konu, muhatap, belge içinde adi geçen kisi ve kurum adlarina göre taranabilmekte, mantiksal tarama stratejileri de uygulanabilmektedir. Tasnif ve analizi biten belgelerle ilgili olarak bilgisayar çiktisi bir basili katalog da hazirlanmistir.
Fotograf Arsivi
Fotograsar bilgisayar ortamina, çekilis nedeni, konu, kisi adlari, tanimlama ve fotografla ilgili niteleme kodlari ile aktarilmaktadir. Su ana kadar 115 albümdeki fotograflarin girisleri tamamlanmistir. Bu veri tabaninda ,aranan bir fotografla yukarida belirtilen her hangi bir erisim ucundan erisilebildigi gibi bu uçlar arasinda mantiksal tarama stratejileri de kurulabilmektedir.
Veri tabani su anda sadece indeks kütükleri içermekte olup ileride dijitalize edilmis görüntülere dogrudan bilgisayar ile erisilmesi de amaçlanmaktadir.
Kupür Arsivi
Ismet Inönü, dönemi ve ailesi ile ilgili olarak basinda yayinlanan haber, köse yazisi, makale ve dizi yazilari derlemek amaciyla yürütülen bir projedir. Veri giris ve tarama programlarinin uyarlanmalari tamamlanmis ve küçük bir grup bilginin girisi yapilmistir. Bu proje ileride ayrintili bir Inönü bibliyografyasinin olusmasina da temel kaynak olacaktir. Ilk asamada veri tabani indeks kütüklerinden olusacak, daha sonraki asamada dijitalize edilmis dökümanlarla bütünlestirilecektir.
Inönü Müzesi
Ismet Inönü müzesinde yer alacak madalya, elbise, tablo, hali, mefrusat gibi malzemelerin tanim ve fotograflarini içerecek bir veri tabani olarak projelendirilmistir. Projenin veri giris ve tarama programlarinin uyarlanmasi islemi tamamlanmistir. Projenin ilk asamasi tamamlandiktan sonra ikinci asamada üç boyutlu görüntü ile desteklenmesi de saglanacaktir.
Adres: INönü Vakfi Sehit Ersan Cad, Pembe Kösk Konut Sitesi B-2 Blok, D. 1, 06550 Çankaya ANKARA. Tel: (0312) 427 15 26 - (0312) 428 18 41. Fax: (0312) 427 15 26
Selim Ilkin
Aykut Üstün*
Archimedia ekibindeki kan degisikligi ile derginin editorlügünü Nejla Ataman ve Abdullah Gül üstlenince ilk etapta özel sektörde çalisan Arsivcilik Bölümü mezunlarinin karsilastigi zorluklari içeren yazilara yer vermeyi düsünmüsler. Iyi de etmisler. Üniversite yillarindan sinif arkadasim ve çok iyi iki dostum olan Nejla ve Abdullah'a editörlük maceralarinda basarilar diliyorum. Allah sabir versin!
Modern arsivcilik (records management) Türkiye için oldukça yeni bir meslek. Yenilikleri benimsetmek hem zor hem de zaman alici bir ugrastir. Bu bakimdan arsivcilik bölümlerinin ilk mezunlarindan is hayatina atilanlarin agir bir yükün altina girdiklerini düsünüyorum. Itirazlari duyar gibi oluyorum: Bu ülkede büyük sirketlerde yillardan beri arsivcilik meslegini icra eden çekirdekten yetisme insanlar var. Hatta yurtdisinda egitim almis ve danismanlik yapanlari da unutmamali. Dogru, o kisilerle de çalisma firsatim oldu ve tecrübelerinden yararlandim. Ama ben farkli seylerden sözetmek istiyorum. Yaklasik dört yillik özel sektör tecrübem bana sunu ögretti: istenen sonuçlari elde etmek için dogru yaklasimlar gelistirmek gereklidir. Bu meslegi Türkiye'deki isletme yöneticilerinin algiladigi kaliplarin disina tasiyip bikmadan yorulmadan ugrasmak, kavramlari yerli yerine oturtmak ve yaptiginiz is ile çalistiginiz kurulusa deger katmak çok emek ve özveri isteyen bir istir.
Çalistigim kurulus mesleki gelisimim için her türlü firsati sagladigi için çok sansliyim. Bu sayede Internet vasitasiyla farkli ülkelerdeki meslektaslarimla iletisim kurabiliyor ve yaptiklarimizdan karsilikli olarak haberdar olabiliyoruz. Aslinda onlarin karsi karsiya olduklari sorunlar da bizimkilerden pek farkli degil. Ama batili ülkelerde evrak isletmeciligi organizasyonlar içinde gereken yerde oldugu için bu sorunlari çözmek çok daha kolay.
Bana göre en büyük sorunlardan biri, ülkemizdeki isletme yöneticilerinin enformasyon ve evrak isletmeciligi konusunda yeterli bilgiye sahip olmamasi. Sirketlerin çogu hâlâ geleneksel yöntemlerle idare ediliyor. Buna karsin, büyük gazetelerin insan kaynaklari eklerine ya da popüler isletme ve ekonomi dergilerinde yazilanlara baktiginizda, gördükleriniz sizi hayrete düsürüyor. Toplam kalite yönetimi, benchmarking, ögrenen organizasyon, kalite çemberleri, süreç yönetimi, kaizen, zero hierarchy, JIT ve benzeri isletme yönetimi kavramlarindan yöneticiler hararetle bahsediyor. Bu durumda benim aklima su soru takiliyor: Isletme yönetimi teori ve uygulamalarinda daima batiya öykünen (aslinda moda olan tabirle benchmarking demeliyim) sirketlerimiz neden evrak isletmeciligi (records management) konusunda bu denli cahil kalmislar?
Aslinda kötü örnek, örnek degildir. Sirketlerimiz global rekabet ortaminda oyunu kurallarina göre oynamayi ögreniyorlar. Brisa'nin Avrupa Kalite Ödülü'nü kazanmasi bunun en çarpici örnegi.
Brisa gibi iyi bir örnegi deginmisken ülkemizdeki toplam kalite yönetimi uygulamalarindan da bahsedelim. Ülkemizde toplam kalite uygulamalarini, son yillarda rekabet güçlerini arttirmaya çalisan özel sektör kuruluslarinin uluslarararasi standart kuruluslarinin sertifikalarini almasi seklinde görüyoruz.
Özellikle ISO 9000 serisi standartlari "Toplam Kalite Yönetimi"nin gerektirdigi tüm yaptirimlari ortaya koymaktadir. Bu standartlar, firmalarin "kalite yönetimi sistemleri"ni ölçmek ve müsterilere "kalite güvencesi" vermek amaciyla hazirlanmistir. Ancak bu standartlarin temelinde yatan "Toplam Kalite Yönetimi" felsefesinin, sertifikaya sahip kuruluslar tarafindan tam anlamiyla anlasildigini söylemek zordur. Bu standartlarin geregi olarak tedarikçi tarafindan her an müsteriye sunulabilecek sekilde hazirlanmasi ve muhafaza edilmesi istenen kalite kayitlarinin (quality records) külfet olarak görülmesi bu konuya örnek teskil edebilir. Oysa ki sistematik doküman kontrolü, kalite sistem güvencesinin bütünlesik bir parçasi haline gelmektedir.
Bugüne kadar oldukça fazla sayida kurulusun ISO-9000 serisi sertifikasi aldigini biliyoruz. Ancak bunlardan hiçbirinin standartlarin gerektirdigi anlamda "kalite kayitlari" konusunda sistematik bir çalisma yaptigini sanmiyorum.
Geçtigimiz yaz aylarinda kendi alaninda lider olan bir sirket arsivlerini olusturmak için eleman ariyordu. Sirketin Insan Kaynaklari Yöneticisi ile yaptigimiz mülakatta, bayan yöneticinin konu hakkinda yabanci kaynaklari arastirarak oldukça bilgi edindigini ögrendim. Konunun önemini kendisine sirketin Hollandali bir yöneticisi anlatmisti. Demek ki Türkiye'de bir seyler degismeye basliyor ve Peter F. Drucker'in deyimiyle "bilgi isçileri" çogaliyor.
Asilnda çiçegi burnunda editörlerimiz benden, özel sektörde çalisan Arsivcilik Bölümü mezunlarinin karsilastigi güçlükler hakkinda bir yazi istemislerdi. Gerçi ben de o niyetle yazmaya koyuldum ama sanirim daha farkli seylerden söz ettim. Umarim baska bir yazida o meseleleri yazma firsatim olur.
* Aykut Üstün, Aygaz Anonim Sirketi'nde "Enformasyon Sorumlusu" olarak çalismaktadir. Kendisine asagidaki telefon numarasi ve E-Mail adresi ile ulasabilirsiniz:
(212) 274 3000/297. Internet: AykutU@aygaz.com.tr
Sempozyum:
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Cografya Fakültesi Dekanligi Kütüphanecilik bölümü Baskanligi tarafindan 8-9 Mayis tarihleri arasinda "Bilgi Çagi: Bilgi Merkezleri ve Bilgi Teknolojileri" konulu bir sempozyum düzenlenecektir. Bu sempozyumun program düzeni ise su sekilde olacaktir:
7 Mayis 1997 Çarsamba
BILGI TENOLOJILERI FUARI
10.00 Açilis
8 Mayis 1997, Persembe
09.30 Açilis Konusmalari
DTCF Kütüphanecilik Böl. Bsk. Prof. Dr. Mustafa AKBULUT
DTCF Dekani Prof. Dr. Melek DELILBASI
A.Ü, Rektörü Prof. Dr. Günal AKBAY
I. OTURUM: 10.00-12.40
Oturum Baskani:Prof Dr. Osman ERSOY
Raportör: Dr. Oya GÜRDAL
10.00 Yrd. Doç. Dr. Ahmet O IÇIMSOY
"Arsivlerde Mikroform Kullanimi: Yeni Teknolojiler ve Sorunlar"
10.20 Yrd. Doç Dr. Hamza KANDUR
"Elektronik Arsivler ve Arsivcilik Mesleginin Gelecegi"
10.40 Ögr. Gör.Bekir Kemal ATAMAN
"Arsivcilikte Elektronik Iletisim ve Yayincilik Araci Olarak BBS'ler ve INTERNET "
11.00 Mustafa SAVASAN
"Günümüzde Is Dünyasinin En Önemli Sermayesi: Enformasyon"
11.20 Doç. Dr. Serhar ÇAKIR
"Iletisimde Ileri Teknolojiler ve Fiber Optik Uygulamalari"
II. OTURUM: 14.00-15.30
Oturum Baskani: Prof. Dr. Tülin SAGLAMTUNÇ
Raportör: Dr. Özlem GÖKKURT
14.00 Selma ASLAN
"Ingiliz Kültür Heyeti Kütüphanesi'nde Enformasyon Teknolojisinin Kullanimi"
14.20 "ITÜ Mustafa Inan Kitapligi'nda Otomasyona Geçis ve Yapilan Uygulamalar"
14.40 Mehmet Salih KOÇ
"WEB Üzerinde ERL Yazilim Programlarinin Uygulanmasi"
16.00 Yrd. Doç. Dr. H. ÖNAL
"Görsel Isitsel Bilgi Kaynaklarinin Kullanimina Teknolojinin Etkisi"
III. OTURUM: 16.00-18.00
PANEL: BILGI MERKEZLERINDE OTOMASYON
Baskan: Prof. Dr. Berrin U. YURDADOG
Katilimcilar: Prof. Dr. Bülent KARASÖZEN
Selma ASLAN
Prof. Dr. Erol ARKUN
Asuman ÇALIS
Selim KARAA/AÇ
9 Mayis 1997, Cuma
IV. OTURUM: 09.30-11.00
Oturum Baskani: Prof. Dr. Bengü ÇAPAR
Raportör: Ars. Gör. Dr. Fatos SUBASIOGLU
09.30 Dr. Oya GÜRDAL
"Tekstil Sektöründe Enformasyon Teknolojisinin Kullanimi"
09.50 Dr. Özlem GÖKKURT
"Citation Analizi ve Enformetrik Bir Model Çalismasi"
10.10 "Dr. Bülent YILMAZ
"Bilgi Çagi (mi?)"
10.30 Prof. Dr.Berrin U. YURDADOG
"Kütüphanecilikte Yeni Boyutlar ve Pusuda Bekleyen Tehlike"
V. OTURUM:11.10-12.40
11.10 Doç. Dr. Mustafa AKGÜL
"INTERNET'e Giris"
VI. OTURUM: 14:00-15:30
14:00 Doç. Dr. Mustafa AKGÜL
"Bilgi Merkezerinde INTERNET Servislerinin Kurulmasi"
VII. OTURUM: 16.00-18.00
PANEL: INTERNET ve BILGI MERKEZLERI
Baskan: Doç. Dr. Mustafa AKGÜL
Katilimcilar:Prof. Dr. Bülent KARASÖZEN
Yasar ÇELIK
Ayse GÖKER
Hatice K. BAHSISOGLU
Bir Ögrenci
Özel Sektör:
Renkli kodlama ve arsiv kutulari: Arsivcilik egitimi almis arkadaslarimizin is dünyasinda aktif olarak görev almalariyle birlikte, arsiv standartlarina uygun arsiv ve dosyalama malzemeleri kullanimi da yayginlasiyor. Buna örnek olarak geçtigimiz ayda Üsküdar Belediyesi ve Koçfinans Sirketi bünyesinde renkli kodlama sistemi uygulamasina geçildi. Ayrica yine Remak Belge-Bilgi Yönetim Ltd.'nin sagladigi, arsivcilik standartlarina uygun ara depo kutulari da su anda dört ayri kurulusta kullanilmakta.
Osmanli Bankasi: Arsivlerin önemini kavrayan ve sayilari giderek artan sirketler zincirine bankalar da katildi. 135 yasina basan Osmanli Bankasi bünyesinde, bankanin geçmisinin arastirilacagi bir merkez ve arsivlerinin arastirmacilarin hizmetine sunulacagi bir arsiv müzesi kurulmasi planlaniyor.
Özel Arsivler:
Kadin Eserleri Kütüphanesi: Kadin Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfi'nda mevcut özel arsiv kolleksiyonlari, Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arsivcilik Bölümü ögrencileri tarafindan Bekir Kemal Ataman'in denetiminde yeniden ele aliniyor. Bu çalisma kapsami içinde mevcut bütün kolleksiyonlarin arsivcilik standartlarina uygun kataloglari hazirlaniyor. Kadin Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfi'nda halen mevcut kolleksiyonlar su kisi ve kuruluslara ait: Hasene Ilgaz, Safiye H. Elbi, Pervin Ulusoy, Müjgan Gürgülen, N.H. Yasaroglu, Celile Butka, Sibel Özbudun, Fazila Atabek, Zerrin Ediz, Cahit Uçuk, Müfide Ilhan, Emel Aslan Akal, Mor Çati Kadin Siginagi Vakfi, Türk Hemsireler Dernegi, Ilerici Kadinlar Dernegi, Biçki-Dikis Dersanesi. Hasene Ilgaz kolleksiyonlari disindaki tüm kolleksiyonlar, kataloglama çalismasi devam ettigi için arastirmaya kapali durumda.
Devlet Arsivleri:
1934 yilinda Bulgaristan'a hurda kagit olarak satilan 17-19. yüzyillara ait Osmanli Arsivinin %70'nin fotokopileri getirilerek, devlet arsivindeki yerine konuldu.
Sergi:
Yapi Kredi Kültür Merkezi Sermet Çifter Kütüphanesi'nin artik geleneksellesen Bir Usta Bir Dünya Arsiv Sergileri baharda Cemal Resit Rey'i konuk ediyor.
9 Nizan-14 Haziran tarihleri arasinda düzenlenecek olan sergide Cemal Resit Rey `in fotograflari, el yazilari, notalari ve kisisel esyasindan örnekler yer alacak
Marmara Üniversitesi F.E.F. Arsivcilik Bölümü 1996-97 Yili Yüksek Lisans Tezleri:
Edine Süleymanoglu
Yeni kösemize hosgeldiniz. Daha önce de belirttigimiz gibi, bu kösemizde sizlere arsivcilikle ilgili temel teknik bilgileri hatirlatmak istiyoruz. Dilegimiz bu hatirlatmalarin sizlere faydali olmasi. Iste ilk hatirlatmalar ve olmazsa olmazlar:
*Bu köse Ismet Binark'in Arsiv ve Arsivcilik Bilgileri adli kitabindan ve ders notlarindan derlenmistir.
Abdullah Gül
Go to ArchiMedia Main Page
In Curriculum Vitae, Go to page: Introduction | Contact | Education | Employment | Projects | Books | Articles | Papers | Interests | MWArticles | Hobbies | Miscellaneous | Photos
In Narratus Vitae, Go to page: Introduction | Archives | Records Management | Business Management | Computers | Research | Publishing | Teaching | History | Public Relations | Medicine | Hobbies | Disaster Preparedness |