TC150HP |
TCDD'nin 150'inci Kuruluş Yılı ve
|
Special Event Station
|
Tarihçeİstanbul'un Anadolu yakasında, Haydarpaşa'da bulunan demiryolları terminali. Bugünkü Haydarpaşa Garı binası, aynı zamanda TCDD Genel Müdürlüğü 1. İşletme Başmüdürlüğü ana binasıdır. Haydarpaşa Gar Müdürlüğü de bu binadadır. Istanbul-Anadolu demiryolu hattının başlangıç yeri olan bugünkü garın yerinde, 22 Eylül 1872'de Pendik'e kadar işletmeye açılan demiryolunun ilk istasyonu bulunuyordu. Daha sonraki yıllarda demiryolları Anadolu'nun içlerine doğru uzandıkça ve Anadolu'nun çeşitli şehirleri demiryolu ile İstanbul'a bağlandıkça Haydarpaşa Garı'nın da önemi arttı. II. Abdül-hamid döneminde (1876-1909) artık ihtiyaca cevap veremez duruma gelen istasyonun yerine yeni bir gar binası ve tesisler yapılması gündeme geldi. 30 Mayıs 1906'da inşaatına başlanan gar binası 1908'de hizmete açıldı. Karayollarının gelişkin olmadığı dönemlerde, İstanbul'dan Anadolu'ya yolcu ve asker sevkıyatı, Cumhuriyet'ten sonra memurların, devlet ve işadamlarının Ankara'ya gidiş gelişleri ve İstanbul'un tüm Anadolu ile demiryolu bağlantısı hep Haydarpaşa Garı'ndan olurdu. Bu yüzden gar, bir dönemin filmlerinde ve edebiyatında ayrılık ve kavuşma sahnelerinin değişmez dekoruydu. MimariAnadolu-Istanbul bağlantısını sağlayan demiryolunun başlangıç noktası olması açısından ayrı bir önemi olan ve bulunduğu Haydarpaşa semtinden dolayı "Haydarpaşa Garı" olarak anılan bina, aynı yerde daha önce bulunan ilk Haydarpaşa istasyon binasının yerine yapılmıştır.Yapımına 30 Mayıs 1906'da başlanan ve 19 Ağustos 1908'de hizmete açılan binanın mimarları Otto Ritter ve Helmuth Cuno'dur. iki kolu farklı uzunlukta olan "U" planlı bina, iç avlusu kuzeye, köşe kulelerinin de bulunduğu ve cephe boyunca devam eden merdivenler üzerinde yükseltilmiş olan deniz cephesi ise güneye bakacak şekilde konumlanmış ve her biri 21 m uzunluğunda 1.100 ahşap kazık üzerine inşa edilmiştir. Bina 6 Eylül 1917'de bir sabotaj girişimi ve 1979'da bir tanker kazasından zarar görmüştür. 5 katlı binanın her katında bir koridor etrafına sıralanmış ve büro olarak kullanılan odalar bulunmaktadır. Odaların özgün kalem işi bezeli tavanlarından yalnızca "permi odası" olarak kullanılan odadaki tavan, özgün bir örnek olarak kalmıştır. Köşe kulelerinde ise, üst katlara doğru küçülen dairesel planlı mekânlar yer almaktadır. Deniz cephesinde zemin kattaki kemerler içinde bulunan vitraylar, 1979'da Haydarpaşa Limanı açıklarında meydana gelen tanker kazasındaki patlamayla kırılmış olan özgün vitrayların yerine sonradan yapılmıştır. (YILDIZ SALMAN - İstanbul Ansiklopedisi) |
HistoryLocated in the Haydar Pasha district, it is the railway terminal on the Asian side of Istanbul. Haydar Pasha train station houses the Region 1 Directorate of the Turkish railways, too. The location of the current station used to house the first station and acted as the starting point of the Istanbul-Anatolia railway, which had gone into service on 22nd September 1872. As the railway extended to remoter parts of Anatolia, connecting various towns to Istanbul, the importance of Haydar Pasha train station increased accordingly. During the reign of Abdulhamid II (1876-1909) it became insufficient to handle the contemporary needs. Thus, it was decided to build a new station in place of the existing one. The construction began on 30th May 1906 and went into service in 1908. In the periods when land routes were not equally developed, passenger and soldier traffic between Anatolia and Istanbul, the trips of government officials, statesmen and businessmen between Istanbul and Ankara, the new capital after the Republic, and all railway connections to destinations in Anatolia from Istanbul for that matter, were handled from Haydar Pasha station. Because of this, it had served as the classical setting of all separation and reunion scenes in movies and literature of a period. ArchitectureThe architecture of Haydar Pasha train station building was designed ty German architects Otto Ritter and Helmuth Cuno. Thus it reflects the contemporay architectural style in fashion in Germany in early 20th century. The arms of the "U" shaped building are of different lengths. The internal areas face the north, whereas the faade facing the seaside, with two corner towers and a staircase that runs through the whole length of the faade, faces the south. It is constructed on 1100 wooden supports of 21 meters length each. The building experienced damages from a sabotage in 6th September 1917 and the explosion of a petroleum tanker in the Bosphorus off Haydar Pasha shore. There are rooms on each side of the corridors on all five floors. The original ceiling decorations have been lost, except for the "permit room" where an original sample is still kept. The corner towers host circular locations, which get narrower towards the upper floors. The original glass works (vitrailles) of the arches on the ground floor at the seaside faade were broken during the petroleum tanker explosion in 1979 and have been replaced with new ones afterwards. |